Mastitis, een ontsteking van de borstklier

Er wordt vaak gedacht dat je bij een borstontsteking tijdens de borstvoedingsperiode beter kan stoppen met borstvoeding geven. Doorgaan met borstvoeding geven is juist nodig om de ontsteking te verhelpen, de doorstroming van het bloed en de melk moet op gang blijven.

Een verstopt melkkanaal kan de afweer en het immuunsysteem van de moeder verzwakken, zodat bacteriën en ziektekiemen via de kloofjes in de tepels gemakkelijk in het lichaam door kunnen dringen. Daar veroorzaken ze regelmatig pijnlijke borstontstekingen, vaak ook met koorts (boven de 39 graden).

De grens tussen een verstopt melkkanaal en een ontsteking is moeilijk vast te stellen. Bij mastitis gaat het om een bacteriële infectie met ontsteking. Dit uit zich in een pijnlijke, rode en verharde borst. In het ergste geval kan een niet behandelde mastitis een zeer pijnlijk abces opleveren.

Kun je bij mastitis doorgaan met borstvoeding? Wat helpt tegen mastitis?

1. Wat is mastitis?

Mastitis is een ontsteking van de borstklier. De borst is meestal rood en gezwollen en de tepel kan een etterige vloeistof afgeven.

Typische symptomen zijn onder andere:

• Ziek voelen, grieperig gevoel, koorts
• Opgezwollen lymfeklieren
• Pijn, zwellingen (de verstopte melkkliertjes)
• Heet aanvoelen
• Roodheid van de ontstoken borst

Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen twee soorten mastitis: beide komen in het melkgangsysteem voor en staan direct in relatie tot de verstopping van de melkkanalen.

1) Mastitis puerperalis

Mastitis puerperalis wordt gekenmerkt door een acute bacteriële ontsteking tijdens het kraambed (meestal tussen de tweede en vierde week na de geboorte). Daarom mag dit uitsluitend door een arts worden behandeld.

De oorzaak voor de bacteriële infectie bestaat bijvoorbeeld uit scheurtjes en kloven in de tepels. In 94% van de gevallen gaat het om stafylokokkeninfecties. Als bacteriën en ziektekiemen via de melkkanalen binnendringen, vermenigvuldigen ze zich in het klierweefsel en veroorzaken een infectie aan het omliggende weefsel. De besmetting vindt plaats vanuit het neus-keelholtegebied van de moeder op dat van de baby en van daaruit weer op de tepel.

Een andere oorzaak van zeer pijnlijke en ontstoken tepels kan een te lang gebruikte en met bacteriën besmette fopspeen zijn. Bij het voeden brengt de baby de bacteriën over op de borst van de moeder. Gezonde baby’s worden meestal niet door deze bacteriën besmet.

Tot de typische symptomen van Mastitis puerperalis, die meestal in de eerste en tweede week na de geboorte optreden, behoren koorts, pijn in de borst en roodheid van de borst.

In het beginstadium van de mastitis helpt een aantal plaatselijke behandelingen. Daarbij horen o.a.: voorkomen van verstopte melkkanalen door regelmatig voeden (om de 2 uur) of handmatig uitdrukken van de melk (eventueel met een borstkolf), om de doorstroming van de melk te bevorderen.

2) Bilaterale Mastitis

Een bilaterale mastitis veroorzaakt een infectie van beide borsten door agressieve ziektekiemen (ß-streptokokken etc.). In tegenstelling tot de mastitis puerperalis betekent deze vorm van mastitis een potentieel risico voor de baby.

Om die reden wordt soms een borstvoedingspauze van 1 – 2 dagen aanbevolen, totdat eventueel antibiotica aanslaan. Nadat de koorts en de andere symptomen zijn verdwenen, kan de moeder weer borstvoeding geven.

3) Abces

Als een mastitis niet tijdig of te laat wordt herkend en behandeld, kan er uit een borstontsteking een abces ontstaan. Doorgaan met borstvoeding wordt dan onmogelijk; een snelle behandeling door een arts is in dat geval dringend noodzakelijk.

2. Behandeling van pijnlijke tepels

2.1. Multi-Mam Kompressen: snelle verlichting bij pijnlijke en ontstoken tepels

Een innovatieve methode voor het verlichten van pijn bij pijnlijke en geïrriteerde tepels bestaat uit de Multi-Mam Borstkompressen met de gepatenteerde 2QR-werkzame stoffen.

De Multi-Mam Kompressen houden veel schadelijke bacteriën tegen, optimaliseren de toestand van de huid en voorkomen het risico op infecties (bijv. mastitis). Ze hebben onmiddellijk een verzachtende werking op de pijnlijke tepel.

De bioactieve gel van het kompres bevat plantaardige stoffen en heeft een aangename zoete smaak.

2.2. Multi-Mam Balm: optimale borstverzorging tijdens en na het voeden

Voor aanvullende borstverzorging voor en na het voeden kunt u ook Multi-Mam Balm gebruiken. De verzorgende Multi-Mam Balm is op basis van een selectie van plantaardige oliën en biedt u een optimale bescherming van de tepels voor en na het voeden, omdat hij de huid zacht en soepel houdt. De Balm is geschikt voor de verzorging van droge en gevoelige tepels, is niet plakkerig en laat geen smaak of reuk op de huid achter.

Belangrijk: De Multi-Mam Kompressen en de Multi-Mam Balm bevatten geen conserveringsmiddelen. De producten zijn vrij verkrijgbaar bij de apotheek, online of in de Ardoshop.

3. Hoe kun je mastitis voorkomen?

3.1. Cold/hot pack tegen verstopte melkkanalen

Na het geven van borstvoeding bevelen veel artsen en experts het koelen van de aangetaste plekken op de borst met een Cold/Hot pack, zoals het „Temperature Pack“, aan. Het Temperature Pack biedt u ondersteuning en weldadige verlichting bij verstopte melkkanalen, zodat u uw baby het beste kunt blijven geven. Een flinke uitsparing verhindert het contact met de gevoelige tepel en de zachte overtrek van stof beschermt de huid. Het Temperature Pack kan als warm (in de magnetron) en als koud kompres (in de vriezer) worden gebruikt.

3.2. Overige manieren om mastitis te voorkomen:

• Kolf de borst regelmatig af: het afkolven van melk kan een borstontsteking voorkomen. Daar zijn verschillende methoden voor, zoals handmatig afkolven van de melk met een borstkolf, afkolven met een elektrisch kolfapparaat of het met de hand uitdrukken van de moedermelk.
• Was de tepels dagelijks met schoon water (zonder zeep). Dat voorkomt huidirritatie.
• Zie af van het gebruik van reinigings- of desinfectiemiddelen op en om de borst. Voor een zachte borstverzorging bevelen artsen en vroedvrouwen bijv. Multi-Mam Balm aan, omdat deze de gevoelige huid soepel houdt.
• Ondersteuning door familie en vrienden, huishoudelijke hulp en ook extra drinken en bedrust spelen een belangrijke rol bij de genezing van de moeder.
• Vermijd stress en vermoeidheid: een veel voorkomende oorzaak voor het steeds terugkomen van  mastitis is dat de moeder de voorgeschreven medicijnen niet regelmatig inneemt of niet genoeg rust krijgt. Soms hebben vrouwen een chronische bacteriële infectie of een secundaire schimmelinfectie (bijv. Candida albicans).
• Leg het kind op de juiste wijze aan de borst en voed het in eerste instantie aan de kant die niet is aangetast, dat doet al minder pijn.
• Stop ondanks de mastitis niet met borstvoeding: het onderbreken van de borstvoeding verergert de situatie. Om erge pijn te verlichten bevelen veel artsen, vroedvrouwen en experts de Multi-Mam Kompressenaan, die snel helpen bij pijnlijke tepels.

Naar de dokter: als u binnen 24-48 uur geen echte verbetering vaststelt, neemt u dan contact op met uw huisarts! Bij een ernstige ontsteking van het borstweefsel is over het algemeen een therapie met antibiotica noodzakelijk.