De voordelen van handkolven en hoe je dit aanpakt

Wanneer je besluit moedermelk te gaan geven aan je baby, bereid je je in de meeste gevallen voor op de periode die gaat komen. Je volgt bijvoorbeeld een borstvoedingscursus, praat erover met vrienden en familie, je haalt de nodige hulpmiddelen in huis en koopt misschien zelfs al een borstkolf. Maar wist je dat het kolven met de hand, zelfs al voordat je bevallen bent, erg veel voordelen met zich meebrengt?

Vaak wordt er gekozen voor het gebruik van een elektrische borstkolf in de eerste dagen na de bevalling; dit is uiteraard alleen nodig wanneer het medisch noodzakelijk is om te kolven. Na de bevalling verliest een baby altijd gewicht. Dit is heel normaal. Maak je vooral geen zorgen. 98% van alle vrouwen over de hele wereld kunnen voldoende melk aanmaken voor hun baby, mits zij op de juiste manier van start gaan.

Deze juiste start begint bij voorkeur met huid-op-huidcontact met je baby direct na de bevalling, met (het liefst binnen 1-2 uur na de geboorte) je baby aan de borst en het geven van minimaal 8 voedingen per 24 uur. Soms verloopt de start echter net wat anders dan je hoopt. Het is dan zeker mogelijk om een elektrische kolf te gebruiken, maar sommige vrouwen vinden het prettiger om dan te kolven met de hand.

Ook voordat je bevalt kan je ervoor kiezen om met de hand te kolven. Dit wordt vooral aangeraden aan vrouwen die om lichamelijke redenen risico lopen dat de moedermelk wat later op gang komt. Denk hierbij aan vrouwen met diabetes, vrouwen die een borstoperatie zijn ondergaan of vrouwen met een schildklierprobleem. Ook kan het zijn dat de baby te licht of te zwaar bevonden wordt tijdens de zwangerschap of dat je als zwangere moet worden ingeleid. Je kunt in deze gevallen starten met het handkolven nog voor de bevalling. Dit heeft tot zeker drie dagen na de bevalling een positief effect.

Starten met handkolven nog voor de bevalling heeft de volgende voordelen:

1. Het geeft je vertrouwen in je eigen lichaam, want je haalt de melk er zelf uit. Hoe leuk is dat? Iedere keer als ik moeders leer om met de hand te kolven is de reactie hetzelfde. Moeders worden enthousiast en zijn zo ontzettend trots dat ze de melk eruit kunnen krijgen.
2. Veel vrouwen denken dat ze te weinig melkproductie hebben. Meer dan 40% van alle vrouwen geeft aan dat dit een reden is om bijvoeding te geven of zelfs te stoppen met borstvoeding. Door met de hand te kolven krijg je meer zelfvertrouwen. Verder blijkt uit onderzoek dat er meer en vollere melk vrijkomt wanneer er met de hand gekolfd wordt in plaats van met een elektrische kolf.
3. Door moedermelk op voorraad te hebben, wordt de stress na de bevalling verminderd. Wanneer het nodig is om je baby bij te voeden, kan je dit met je eigen moedermelk doen. Hierdoor zal de bloedsuikerspiegel van je baby stabieler zijn en het plassen en poepen van de baby gestimuleerd worden, waardoor er minder risico is op geelzucht. Zo kan de baby een goede start maken.
4. Het voeden van je baby met je eigen moedermelk kent vele gezondheidsvoordelen.
5. Het zorgt ervoor dat je je borsten al voor je bevalling ‘voelt’. Je merkt verschillen op en je weet hoe je je borsten soepel kan krijgen. Hierdoor zal je minder stuwing ervaren tijdens de kraamtijd.
6. Je zal merken dat met de hand kolven ontzettend stimulerend werkt en een positief gevoel geeft aan je kunnen. Dit is zo fijn! Hierdoor ontstaat er meer rust en ruimte voor groei. Ook de weken tot maanden na je bevalling zal je hier de positieve effecten van blijven ervaren.
7. Na je bevalling zorgt het voor een verbeterde melkstroom, waardoor de baby beter blijft doordrinken en minder gewichtsverlies zal krijgen na de geboorte.
8. Wanneer je een keer onderweg bent zonder baby of kolf ,kan je prima je borsten leegkolven zonder stress te ervaren.

Hoe pas je handkolven toe?

Verwacht de eerste paar keer dat je kolft, zowel vóór je bevalling als erna, dat je slechts een paar druppels moedermelk opvangt. Dit is helemaal prima en wanneer het meer is, is dit alleen maar mooi meegenomen.

Je kan beginnen met handkolven vanaf week 36 van de zwangerschap. 3-6 keer per dag oefenen is meer dan voldoende en alles wat je eruit krijgt is fantastisch.

De melk kan je opvangen met een lepeltje of, wanneer het al meer is, in een eierdopje of een medicijnbekertje. De melk kan je bewaren in spuitjes, welke je kan invriezen zodat je het na je bevalling, wanneer gewenst, aan je baby kan geven.

Hoe ga je van start?

1. Masseren van je borsten.

Masseer je borsten met beide handen voor een paar minuutjes. Het moet een zachte massage zijn, welke prettig aanvoelt voor de borsten.

• Ga voorovergebogen zitten.
• Plaats je vingers op de borst en breng de vingers naar de ribbenkast toe.
• Verplaats de vingers regelmatig.

• Plaats je vingers zoals op de afbeelding.
• Maak draaiende bewegingen op één plek en schuif door naar andere plekken.
• Masseer je borst spiraalsgewijs, richting je tepelhof.

• Plaats je handen zoals op de afbeelding.
• Beweeg je handen horizontaal, zoals op de afbeelding.

2. Afkolven.

• Plaats je duim boven de tepel en je wijsvinger onder de tepel .
• De juiste plek is 2,5 tot 4 centimeter achter je tepel.
• Leg nu ook je andere vingers tegen de onderkant van je borst; deze positie heet de ‘C-greep’.
• Het tepelhof kan binnen of buiten de C-greep vallen.

• Breng je vingers naar de ribbenkast toe.
  • Breng je vingers naar elkaar toe richting het tepelhof. Zorg ervoor dat je geen wrijving geeft over de huid. Je vingers blijven op dezelfde plek op de borst liggen. Het is een ‘melkende’ beweging, geen wrijvende.
  • Nu kunnen er druppels moedermelk uit je tepel komen.
  • Heb geduld. Het kan even duren.
  • Ontspan je vingers en begin opnieuw.
  • Breng je vingers naar je ribbenkast, stuw naar voren en ontspan. Blijf dit herhalen tot je weinig/geen melk meer ziet komen.

3. Zie je de eerste paar keer nog niks komen, zelfs na een aantal pogingen? Realiseer je dan dat het even duurt voordat de melk via de melkklieren naar de kanalen en de tepel komt. Komt er na 5 minuten nog steeds geen melk, ga dan over naar de andere borst.

Belangrijk

• Knijp niet in je borst, hierdoor kan je borstweefsel kneuzen
• Knijp niet in je tepel, dan knijp je de melkuitgang dicht
• Kolf altijd beide borsten

4. Een mooi filmpje over het kolven met de hand kan je vinden op YouTube. Global health; expressing the first milk: https://globalhealthmedia.org/videos/expressing-the-first-milk/

Blijf herhalen en oefenen: je wordt er steeds beter in! Weet dat na een aantal keer oefenen het steeds makkelijker wordt en er meer moedermelk uitkomt. Deze melk kan je opsparen om je baby straks, wanneer gewenst, moedermelk te kunnen geven.

Heel veel plezier en succes toegewenst!